Kruti Sanshodhan Arakhada कृती संशोधन आराखडावरिष्ठ श्रेणी व निवड श्रेणी प्रशिक्षण Pdf Copy Link

Kruti Sanshodhan Arakhada

Kruti Sanshodhan Arakhada

Action Research Plan Pdf

Action Research Framework Pdf

कृती संशोधन आराखडा
वरिष्ठ श्रेणी व निवड श्रेणी प्रशिक्षण

इयत्ता ९ वीच्या विद्यार्थ्यांसाठी इंग्रजी भाषा विषयावरील कृती संशोधन आराखडा

१. संशोधनाचे शीर्षक

इयत्ता ९ वीच्या विद्यार्थ्यांच्या इंग्रजी भाषा कौशल्यांचा विकास करण्यासाठी प्रभावी अध्यापन पद्धतींचा अभ्यास.

२. प्रस्तावना:

महाराष्ट्रात इंग्रजी भाषा ही तृतीय भाषा म्हणून शिकवली जाते आणि इंग्रजी भाषा ही जागतिक संवादाची प्रमुख भाषा आहे. इयत्ता ९ वीच्या विद्यार्थ्यांना इंग्रजी भाषेचे मूलभूत कौशल्य (वाचन, लेखन, ऐकणे आणि बोलणे) विकसित करणे आवश्यक आहे. मात्र, तिसरी भाषा म्हणून शिकवली जाणारी इंग्रजी अनेक विद्यार्थ्यांसाठी आव्हानात्मक ठरते, कारण त्यांना आत्मविश्वासाचा अभाव, व्याकरणातील त्रुटी आणि शब्दसंग्रहाची कमतरता यांसारख्या अडचणी येतात. या कृती संशोधनाचा उद्देश विद्यार्थ्यांच्या इंग्रजी भाषा कौशल्यांचा विकास करण्यासाठी प्रभावी अध्यापन पद्धतींचा अवलंब करणे आणि त्यांचे परिणाम मूल्यमापन करणे आहे.

३. संशोधनाचा उद्देश :

१. इयत्ता ९ वीच्या विद्यार्थ्यांच्या इंग्रजी भाषा (तिसरी / तृतीय भाषा म्हणून) शिकण्यातील कमतरता ओळखणे.

२. इंग्रजी भाषा शिकवण्यासाठी नाविन्यपूर्ण आणि परस्परसंनादी अध्यापन पद्धती लागू करणे.

३. या पद्धतींच्या प्रभावीपणाचे मूल्यमापन करणे.

४. विद्यार्थ्यांचा आत्मविश्वास आणि भाषा प्राविण्य वाढवणे.

४ संशोधन प्रश्न :

१ इयत्ता 9 वीच्या विद्यार्थ्यांना इंग्रजी भाषा (तिसरी भाषा म्हणून) शिकताना कोणत्या अडचणी येतात?

२. कोणत्या अध्यापन पद्धती विद्यार्थ्यांचे इंग्रजी भाषा कौशल्य सुधारण्यास प्रभावी ठरतात?

३. परस्परसंनादी आणि तंत्रज्ञानावर आधारित अध्यापनाचा विद्यार्थ्यांच्या प्रगतीवर काय परिणाम होतो?

५. संशोधनाची पद्धत:

(अ) संशोधनाचा प्रकार: कृती संशोधन (Action Research)

(ब) नमुना निवड:

नमुना:

इयत्ता ९ वीच्या एका वर्गातील ३०-४० विद्यार्थी (महाराष्ट्रातील शाळेत जिथे इंग्रजी तिसरी भाषा म्हणून शिकवली जाते).

निवड पद्धत: उद्देशपूर्ण नमुना निवड (Purposive Sampling).

(क) डेटा संकलनाच्या पद्धती:

१. प्राथमिक माहती :

पूर्व चाचणी (Pre-test): इंग्रजी तिसरी भाषा म्हणून वाचन, लेखन, बोलणे आणि ऐकण्याच्या कौशल्यांचे मूल्यमापन.

निरीक्षण: वर्गातील विद्यार्थ्यांचा सहभाग आणि प्रगती यांचे निरीक्षण.

प्रश्नावली: विद्यार्थ्यांना इंग्रजी (तिसरी भाषा) शिकण्यातील अडचणी आणि आवडी जाणून घेण्यासाठी.

मुलाखती: विद्यार्थ्यांच्या आणि शिक्षकांच्या प्रतिक्रिया जाणून घेण्यासाठी.

२. द्वितीय माहती:

• इंग्रजी भाषा शिक्षणावरील संशोधन लेख, पुस्तके आणि महाराष्ट्रातील तिसऱ्या भाषेच्या अभ्यासक्रमाशी संबंधित शैक्षणिक अहवाल.

(ड) हस्तक्षेप (Intervention):

१. परस्परसंनादी अध्यापन पद्धती:

• गटचर्चा, भूमिका निर्वाह (Role Play), आणि कथाकथन.
• इंग्रजीत गट प्रकल्प (Group Projects) आणि सादरीकरण.

२. तंत्रज्ञानाचा वापर:

• भाषा शिकवण्यासाठी मोबाइल अॅप्स (उदा., Duolingo, Grammarly).
• ऑडिओ-व्हिज्युअल साधनांचा वापर (उदा., इंग्रजी गाणी, लघुपट).
• ऑनलाइन क्विझ आणि गेम्स.

३. वर्गातील उपक्रम:

• नियमित लेखन सराव (उदा., निबंध, पत्रलेखन).
• उच्चार आणि संभाषण सुधारण्यासाठी जोडीदारासह सराव (Pair Work).
• शब्दसंग्रह वाढवण्यासाठी शब्दकोडे आणि खेळ, विशेषत: तिसरी भाषा म्हणून इंग्रजीच्या अभ्यासक्रमाशी सुसंगत.

(इ) कालावधी:

• संशोधनाचा कालावधी: 3 महिने (12 आठवडे).
• हस्तक्षेप: दर आठवड्याला 3 तास इंग्रजी (तिसरी भाषा) अध्यापन.

६. माहती विश्लेषण:

परिमाणात्मक विश्लेषण: पूर्व आणि उत्तर चाचणी (Pre-test & Post-test) यांच्या गुणांचे तुलनात्मक विश्लेषण.

गुणात्मक विश्लेषण: विद्यार्थ्यांच्या मुलाखती, प्रश्नावली आणि शिक्षकांच्या निरीक्षणांचे विचार पूर्वक विश्लेषण.

७. अपेक्षित परिणाम:

१.विद्यार्थ्यांचे इंग्रजी भाषेतील (तिसरी भाषा म्हणून) वाचन, लेखन, बोलणे आणि ऐकण्याचे कौशल्य सुधारेल.

२. विद्यार्थ्यांचा आत्मविश्वास आणि वर्ग सहभाग वाढेल.

3. शिक्षकांना इंग्रजी तिसरी भाषा शिकवण्यासाठी प्रभावी पद्धतींचा अवलंब करता येईल.

८. संशोधनाचे मर्यादा:

१. नमुना आकार मर्यादित असल्याने परिणाम सर्वसामान्यीकरण करता येणार नाही.

२. विद्यार्थ्यांच्या मातृभाषा आणि दुसऱ्या भाषेच्या प्राविण्याचा इंग्रजी (तिसरी भाषा) शिकण्यावर परिणाम होऊ शकतो.

३. तंत्रज्ञानाच्या उपलब्धतेवर अवलंबून असलेल्या पद्धतींना शाळेतील संसाधनांची मर्यादा येऊ शकते.

९ निष्कर्ष आणि शिफारसी:

• संशोधनाच्या निष्कर्षांवर आधारित, इंग्रजी तिसरी भाषा म्हणून शिकवण्यासाठी प्रभावी पद्धतींची यादी तयार केली जाईल.
• शिक्षकांना प्रशिक्षण आणि संसाधने उपलब्ध करून देण्याच्या शिफारसी.
• पुढील संशोधनासाठी महाराष्ट्रातील इतर शाळांमध्ये तिसऱ्या भाषेच्या अभ्यासक्रमासाठी याच पद्धतींचा अवलंब करून तुलनात्मक अभ्यास करण्याचा प्रस्ताव.

१० संदर्भ:

• इंग्रजी भाषा शिक्षणावरील पुस्तके, शैक्षणिक जर्नल्स आणि महाराष्ट्रातील तिसऱ्या भाषेच्या अभ्यासक्रमाशी संबंधित संसाधने.
• महाराष्ट्र राज्य शैक्षणिक संशोधन व प्रशिक्षण परिषद (MSCERT) चे इयत्ता 9 वीचे इंग्रजी अभ्यासक्रम.

११. परिशिष्ट:

• पूर्व आणि उत्तर चाचणी प्रश्नपत्रिका (तिसरी भाषा अभ्यासक्रमाशी सुसंगत).
• प्रश्नावली आणि मुलाखत मार्गदर्शक.
• वर्गातील उपक्रमांचे नमुने.

Action Research Plan Pdf
Senior and Select Grade Training